Osteopathie & paardensport: een foutloze combinatie

Osteopathie & paardensport: een foutloze combinatie

Geen mooier kinetisch ballet van mens en dier dan de paardensport. Van jumping tot dressuur: de elegantie waarmee ruiters en amazones het paard beheersen, is vaak een streling voor het oog. Maar achter de gratie van de uitvoering zit een uitgebreid proces om niet alleen het dier maar ook de mens tip top in conditie te houden. En daar kan de osteopaat een belangrijke rol vervullen om ruiters in optimale vorm te krijgen voor de beste prestaties.

Een goed paard maakt nog geen goede ruiter

Het is geen verrassing dat de paardensport er sterk op gericht is om de paarden optimaal te laten presteren. Een breed netwerk van specialisten en moderne infrastructuur, materialen en technieken staan dan ook helemaal in dienst van topprestaties. En toch is dat maar een deel van de puzzel. Want de ruiters spelen eveneens een cruciale rol. Hen omringen met specialisten is vitaal om een dressuurproef of hindernissenparcours foutloos af te leggen. 

Centraal staat de band tussen het paard en de ruiter. Hoe beter die het dier kan aanvoelen, hoe vlotter de reactie op het paard, des te beter wordt de uitvoering. Het is een subtiel spel van gevoel, sensoriek en perceptie. Ruiter en paard moeten elkaar perfect begrijpen als de tandem succesvol wil zijn.

Maar wanneer die symbiose niet optimaal is, treden er fouten op. Kleine puzzelstukjes die dan niet helemaal passen zorgen voor problemen. Zoals biomechanische of biochemische manco’s gaande van rugklachten, pijn in de nek en aan de schouders, hoofdpijn, duizeligheid, tot misselijkheid of andere spijsverteringsklachten. Maar ook emotionele of psychologische aspecten spelen een rol. Een ruiter die fysiek en mentaal 100% in orde is, zit goed in het zadel en presteert beter. Net zoals in heel wat andere sporten is het dus een samenspel van factoren die juist moeten zitten om het verschil te maken.

Klachten en blessures bij ruiters

De klachten die een ruiter kan ervaren zijn vaak subtiele elementen die soms onbewust inwerken op de prestaties. Wanneer een ruiter bijvoorbeeld minder controle heeft over een van beide benen en het gevoel heeft dat de stijgbeugels niet even lang zijn, kan hij het paard minder goed aansturen. Rugklachten bij ruiters komen frequent voor, vaak als gevolg van een blokkade van het bekken, hierdoor zullen ze het dier meteen minder goed aanvoelen. Of denk maar aan problemen aan de schouders die zich kunnen uiten in zware armen. Die zorgen dan weer voor minder goede controle over de teugels. Elk van die onderdelen haakt in op het complexe radarwerk van de uitvoering. Het lichaam moet dus van kop tot teen in orde zijn.

De osteopaat: sprong naar succes!

In de paardensport kunnen osteopaten absoluut een katalysator zijn om ruiters naar nog beter resultaten te loodsen. Ze beschikken namelijk over een rijk arsenaal aan behandelingsmethodes om het lichaam van de ruiter in balans te brengen. Van preventieve check-ups om problemen te vermijden tot en met het verhelpen van blessureleed voor een vlotte genezing.

Een lichaam in balans, met een goed werkend autonoom zenuwstelsel, staat garant voor betere focus en concentratie. We onderschatten vaak hoe veeleisend het is voor een ruiter om tijdens zowel jumping als dressuur tot het einde controle te houden. Vaak vertellen ruiters dat na een osteopathische behandeling de focus beter zat. Dat vertaalt zich in beter inschattingen kunnen maken van bijvoorbeeld afstanden of sprongen. Maar ook in een vlottere communicatie met het dier via subtiele signalen. Het draait om de scherpte om op elk moment de juiste afwegingen te kunnen maken en te beslissen. Leg al die elementen samen en je krijgt een betere prestatie.

De osteopaat zal telkens op zoek gaan naar de oorzaak van de klacht. Waarom duikt het probleem op en wat zit er achter? Een waaier van mogelijke factoren kunnen een klacht gaan veroorzaken. Zo kan een blokkade van het bekken het gevolg zijn van spanning in het spijsverteringsstelsel. Een eerder opgelopen en niet volledig hersteld letsel kan ook een rol spelen bij klachten. Het is de taak van de osteopaat om te speuren naar dat bewegingsverlies en het gericht aan te pakken.

Soms kan een val uit het verleden pas jaren later aan de oppervlakte komen en zich uiten als een functionele klacht. Die post-traumatische factoren nemen osteopaten mee, want ze zorgen voor concentratie verlies, minder focus, duizeligheid en meer. Kortom: ze verstoren de aansturing van het bewegingsapparaat van de ruiter. Ironisch genoeg kan dat net vaak de aanleiding zijn voor een nieuwe val.

Gezwind in het zadel dankzij de osteopaat

Ik laat me al van bij de start van mijn carrière ondersteunen door de osteopaat: de behandelingen helpen me om soepel te blijven.

We werken met dieren, levende wezens, en het is essentieel dat je als ruiter ontspannen op je paard kan zitten en vrij kan bewegen. Je moet je paard voelen! Als m’n heupen vast zitten voel ik mijn paard minder goed aan. 

Ik stel vast dat dankzij de osteopathie sessies er rust komt in m’n gestel, waardoor ik me beter kan focussen tijdens de wedstrijden en de dagdagelijkse beslommeringen. De wekelijkse osteopathische check up brengt m’n lichaam en geest in balans en dat is noodzakelijk om het hoogste niveau te presteren.

Ook bij blessures kan ik bij de osteopaat terecht, hij zorgt ervoor dat ik snel terug op m’n paard zit of indien nodig bij de juiste artsen terecht kan.

Wat mij betreft is het elke ruiter (amateur, professionele atleet of jong talent) aan te raden om regelmatig bij een osteopaat langs te gaan. Zo worden die schijnbaar onmogelijke hindernissen of proeven een stuk eenvoudiger.

Karel Cox Internationaal springruiter & voormalig Belgisch Kampioen

Zowel voor, tijdens als na een wedstrijd kan een osteopaat het verschil maken voor de ruiter. Er is uiteraard eerst het preventieve aspect. Osteopaten speuren naar een onevenwicht en behandelen dat onevenwicht om problemen uit te sluiten. Het curatieve aspect is er om na een prestatie klachten en blessures vlotter te helpen herstellen. Maar ook op het hoogste niveau tijdens wedstrijden, vlak voor of na een prestatie, kan een osteopaat bijdragen aan het evenwicht tussen mens en dier.

Schakels in een interdisciplinaire aanpak

Je osteopaat zal bovendien aandacht hebben voor de mentale en psychologische aspecten. Want ook die werken door op het lichaam van de sporter. Zo kunnen stress, prestatiedruk, soms zelfs angsten doorwerken op het lichamelijk functioneren. De osteopaat zal die signalen meenemen en doorverwijzen naar specialisten waar nodig. Hij of zij zal nooit geïsoleerd te werk gaan maar graag leunen op een gedeelde expertise.

Want ook sportartsen, kinesitherapeuten en personal trainers staan mee in het verhaal. De osteopaat zal vaak nauw met hen overleggen om het totaalplaatje te bewaken. Sterker nog ook de dierenarts, een paardenosteopaat of paardenfysio kan in het overleg betrokken worden. Zo begrijpen osteopaten nog beter de wisselwerking tussen ruiter en paard. Het helpt ook om te ontdekken hoe een probleem van de ruiter een invloed kan hebben op het paard en vice versa. Die dialoog in beide richtingen is verrijkend en bevordert de prestaties.

Een foutloos parcours voor het lichaam

Of het nu voor recreatieve ruiters is of voor professionele, competitieve atleten: de osteopaat houdt ze stevig in het zadel, van A tot ZZ. Via preventieve check-ups kijkt hij of zij waar mogelijke problemen kunnen opduiken. De osteopaat verhelpt ook blokkades om voor de wedstrijden de ruiters optimaal in vorm te krijgen. En als er blessureleed zou ontstaan dan staat de osteopaat de ruiter bij voor een vlot herstel. Kortom: de osteopaat is er met raad en daad om de ruiter ook naast de wedstrijdarena de obstakels vlot te helpen overwinnen.

Bron: Osteopaat Vlaanderen - Raf Crijns (Osteopaat DO)