Atypische myopathie is een zeer ernstige, vaak fatale, spierziekte bij paardachtigen. Meer dan 75% van de aangetaste dieren sterft aan deze aandoening en dit meestal binnen drie dagen na het begin van de symptomen. Er bestaat voorlopig geen remedie. De zeldzame paarden die de ziekte overleven, kunnen wel volledig recupereren. Eventueel houden ze er hartritmestoornissen aan over.
Het is ondertussen bekend dat het gif dat verantwoordelijk is voor het optreden van atypische myopathie, voorkomt in de zaden van bepaalde esdoorns, waaronder de Acer pseudoplatanus (gewone esdoorn). Daarom wordt Atypische Myopathie tegenwoordig ook wel “esdoornvergiftiging” genoemd.
Verder onderzoek is vereist, maar men veronderstelt dat ook de zaailingen (scheuten – kleine plantjes die uit de zaden groeien) toxines kunnen bevatten.
Esdoornvergiftiging komt vooral voor bij paarden en pony's, maar ook ezels en zebras kunnen getroffen worden. Herkauwers en andere herbivoren lijken, voor zo ver onderzoekers momenteel kunnen vaststellen, niet gevoelig voor esdoornvergiftiging.
Indien uw paard op een weide staat waar mogelijks esdoornzaden in terecht kunnen komen, of waar zaailingen in groeien, raadt de UGent dan ook aan om maatregelen te nemen. U dient vooral waakzaam te zijn vanaf oktober (vallen van bladeren en zaden) tot aan de eerste grondige vorst en in de lente wanneer de zaailingen naar boven komen.
Het is van het grootste belang dat u probeert te verhinderen dat paarden zaden of zaailingen opeten. Controleer daarom uw weiden op de aanwezigheid van deze zaden en zaailingen en verwijder ze indien u er terugvindt.Sommige selectieve herbiciden die effectief zijn tegen netels en distels, zijn ook geschikt om esdoornscheuten te verwijderen. Vraag hierover advies bij uw tuincentrum.
Ook de schimmel Rhytisma acerinum die vaak voorkomt op het blad van de esdoorns, zou mogelijks atypische myopathie kunnen veroorzaken, maar ook hieromtrent is verder onderzoek nodig.
Op 8 november 2014 gaf Prof. Piet Deprez (UGent) een uitgebreide presentatie rond dit onderwerp ter gelegenheid van de Vlaamse Sectordag Paarden. Deze presentatie kan u hieronder integraal bekijken of downloaden (PDF).