Deze week nemen Europa’s beste springruiters het op tegen parcoursen die zijn ontworpen door een van ’s werelds meest gerespecteerde parcoursbouwers: de Spanjaard Santiago Varela Ullastres. Hij oogstte veel lof voor zijn creatieve parcoursen tijdens de Olympische Spelen van Parijs 2024 en staat nu aan het roer van het Longines FEI Europese Kampioenschap Springen 2025, dat van 16 tot 20 juli plaatsvindt in A Coruña, Spanje. Voor Varela start elk nieuw ontwerp met een enkele lijn. Vanuit die basis bouwt hij stap voor stap verder. Het ritme van het paard is daarbij het uitgangspunt: "Alles moet kloppen in de galop. Het paard moet zich goed voelen in het parcours..."
"Elke lijn vormt een combinatie van hindernissen met een specifiek thema of uitdaging. Soms gaat het om de afstand tussen twee sprongen, soms om een strategische bocht om kostbare seconden te winnen. Vooral tijdens een barrage is snelheid cruciaal, maar de kortste route is vaak ook het meest risicovol." vertelt de Spanjaard.
Het team meet elke hindernis tot op de centimeter nauwkeurig uit. De ruimte tussen de elementen en wat eraan voorafgaat of erop volgt, is essentieel. Zelfs kleurgebruik speelt een rol – niet alleen voor de ruiters, maar vooral voor de manier waarop paarden de hindernissen visueel waarnemen.
Ook externe factoren tellen mee: is het parcours binnen of buiten? Is er zonlicht of kunstlicht? Verwachten we regen? Hoe steekt de kleur van de hindernissen af tegen de bodem? "Elke vraag die je aan een paard stelt, moet minstens één logische, natuurlijke oplossing hebben," zegt Varela. "Ik ontwerp in de eerste plaats voor het paard. De ruiter moet die oplossing zien te vinden."
Analyse is meer dan cijfers
Na afloop van een wedstrijd kijkt Varela verder dan alleen de statistieken zoals het percentage foutloze rondes of uitvallers. "Je moet naar het geheel kijken, niet alleen naar de cijfers," zegt hij. "Of het nu in Europa is of ergens anders ter wereld, het deelnemersveld verschilt en dat beïnvloedt de resultaten."
Belangrijker is de vraag: "Hebben de paarden gesprongen zoals verwacht?" Dat is voor Varela de echte maatstaf. Want uiteindelijk is zijn doel simpel: dat de paarden goed springen. En ook het publiek telt mee: "Hebben de toeschouwers genoten van mooi sport? Heeft het paard dat mogelijk gemaakt?"
Wanneer een parcours onverwacht makkelijk blijkt, noemt hij dat geen meevaller, maar juist een gemiste kans. "Als er verrassingen zijn, ben ik niet blij. Het moet verlopen zoals gepland. Zo niet, dan zit er ergens een fout in het ontwerp."
Tips voor de volgende generatie ruiters
Wat kunnen opkomende ruiters doen om zonder strafpunten te finishen? Varela geeft een paar waardevolle adviezen: "Één keer een parcours lopen is niet genoeg. Je moet het minimaal twee keer doen. De details maken het verschil." licht Valera toe. "Je moet niet alleen zien wat er staat, maar ook interpreteren hoe je het met jouw paard gaat aanpakken. Elke combinatie is anders."
Volgens Varela is niets in deze sport vanzelfsprekend. "Juist dat maakt het mooi, alles kan gebeuren."
Hij raadt jonge ruiters aan om goed te kijken naar de routine van de ervaren toppers: "Ze lopen het parcours twee keer, praten nauwelijks, en analyseren elk element van begin tot eind: elke lijn, elke bocht, elke sprong. Volle focus, volledig vertrouwen."