De accountants van BDO deden een te beperkt onderzoek naar misstanden binnen het bestuur van de Koninklijke vereniging Warmbloed Paardenstamboek Nederland (KWPN). Met als gevolg dat oud-directeur Johan Knaap werd ontslagen, zei hij vrijdag zelf in de Accountantskamer.
Johan Knaap sleepte eerder met succes al de accountant van het KWPN voor de tuchtrechter. In die zaak oordeelde de Accountantskamer in april dat de schijn van belangenverstrengeling onvoldoende werd vermeden. Ook deed de accountant te weinig onderzoek naar aanwijzingen voor fraude en nam hij een onjuiste verklaring op in het accountantsverslag. De accountant werd berispt.
Vervolgens richtte de ex-directeur zich op de forensisch accountants van BDO. Een tuchtklacht die de oud-directeur liever achter gesloten deuren behandeld had. Hij was bang dat op de zitting namen van informanten voorbij zouden komen die hij geheim wenste te houden. De Accountantskamer zag geen klemmende reden om de deuren te sluiten.
Fraude
De twee forensisch accountants deden in opdracht van het bestuur onderzoek naar vermeende financiële malversaties binnen dat bestuur. Er waren vraagtekens of betaalde facturen wel waren voor diensten verleend ten gunste van de vereniging. De oud-directeur kwam als klokkenluider met 23 aanwijzingen van integriteitsproblemen op directieniveau. Slechts drie daarvan werden door de forensisch accountants tegen het licht gehouden. De beperking van de opdracht was juist in het belang van de opdrachtgever. ,,Die beperking gaf haar zo ruimte voor misbruik van de bevindingen.”
De suggestie werd immers gewekt dat alle vermeende malversaties onderzocht waren. Het bestuur had al voor uitkomst van dat onderzoek de overtuiging dat er geen sprake was van fraude. En dat concludeerde ze vervolgens dan ook uit het onderzoek. ,,De betrokkenen hadden deze opdracht niet mogen accepteren. Ze hadden de opdracht moeten aanpassen of teruggeven”, aldus de klager. De beperkingen in het onderzoek zetten volgens hem de gebruikers van dat rapport op het verkeerde been.
Het onderzoek dat de accountants deden, kan evenmin door de beugel, aldus de klager. ,,Tal van aanwijzingen voor fraude zijn stelselmatig genegeerd. Van een kritische en diepgaande houding die van forensisch accountants verwacht mag worden, was geen sprake. Het is schokkend te moeten vernemen dat ze slechts oppervlakkig door een map met aanwijzingen zijn gescrollt.” In het onderzoek trokken de BDO-accountants geen conclusies, maar het bestuur deed dat wel: de klager in deze procedure werd ontslagen.
Misbruikt
Het is niet zo dat er uit de 23 aanwijzingen voor mogelijke malversaties er maar drie specifiek zijn uitgelicht, verweerde advocaat Hannelot van Berckel-Dekker zich namens haar cliënten. De opdracht was duidelijk en er was geen reden die terug te geven. ,,Wat betreft de reikwijdte van de opdracht benadruk ik dat het hen niet vrij staat zonder toestemming van die opdracht af te wijken door bijvoorbeeld andere onderwerpen te onderzoeken.” Vooral onderwerp van onderzoek was de zakelijkheid van in rekening gebrachte kosten. De opstellers wisten niet dat hun rapport misbruikt zou worden door KWPN in een procedure tegen de klager. ,,De vereniging is hierop ook aangesproken.”
De Accountantskamer wilde vooral weten hoe met de beklaagde accountants de reikwijdte van het onderzoek is afgesproken. Een van hen gaf aan dat BDO drie met name financiële punten van het onderzoek zou afwerken, de rest zou door een gedelegeerd bestuurder van de vereniging bekeken worden. Maar deze ‘knip’ riep nogal wat vragen op. Liepen de accountants met dit beperkt onderzoek niet het risico voor het karretje van het bestuur gespannen te worden? ,,Dat risico loop je altijd”, reageerde een van hen. Eerst keken ze naar elementaire zaken en als er aanwijzingen waren dat er iets niet klopte, dan volgde diepgaand onderzoek. ,,Het onderzoek leek qua ernst mee te vallen. En in het rapport zijn ook geen conclusies getrokken”, vulde de andere betrokkene aan.
Van veertig kostenposten onderzochten de accountants of deze daadwerkelijk voor zakelijke doeleinden waren. De huisaccountant onderzocht er zelf tachtig en kwam tot de conclusie dat 15 betaalde facturen nooit geautoriseerd waren. Waarom onderzochten de BDO-accountants dan maar veertig facturen? ,,Op basis van een risico-inschatting zijn we op dat getal gekomen.” De accountants deden vooral een ‘formele toetsing’. Met andere worden: is de betaling met een handtekening van een bestuurder geautoriseerd? Was de opdrachtgever duidelijk? ,,Een rapport is wel wat anders dan een onderbuikgevoel”, zei een van de beklaagden. ,,We hebben dit onderzoek eerlijk, integer en zorgvuldig uitgevoerd. We hebben nooit toestemming verleend dit rapport te gebruiken in een ontslagprocedure tegen de klager.”
Over circa 15 weken volgt het oordeel van de tuchtrechter.
bron: Accountantweek.nl